برآورد ارزش اقتصادی گون سفید (Astragalus gossypinus) و گون زرد (Astragalus verus) در مقایسه با درآمد حاصل از علوفه مراتع در استان اصفهان

محصول اصلی مراتع مورد مطالعه استان اصفهان علوفه و عمده محصول فرعی مراتع نیمه خشک شهرستان­های مورد مطالعه استان اصفهان (بادجان، بلغویی، قادرآباد، سنگ سفید، دوش خراط) کتیرا است. در این تحقیق برخی شاخص­های اقتصادی برداشت و فروش محصول فرعی کتیرا مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر همین پایه، جامعه آماری این تحقیق، شامل بهره­برداران محصول کتیرا و علوفه در منطقه مورد بررسی می­باشد. نتایج این تحقیق نشان داد که حاشیه بازاریابی برای کتیرای خرمنی و مفتولی به ترتیب برابر 44/44 و 5/42 درصد می­باشد. درآمد خالص هر خانوار روستایی از محل برداشت علوفه 106 میلیون ریال در سال می­باشد که نزدیک به 76 درصد از درآمد سالانه خانوار روستایی را در بر می­گیرد. همچنین درآمد خالص هر خانوار از برداشت هر دو نوع کتیرا 78/11 میلیون ریال در سال می­باشد که 47/8 درصد از درآمد خانوار را در بر می­گیرد. بهره مالکانه برای محصول علوفه 65/2 میلیارد ریال در سال در هکتار و برای کتیرا، 46/5 میلیارد ریال در سال برآورد شد. همچنین نتایج تحقیق در خصوص میزان اشتغال سالانه نشان می­دهد که سهم اشتغال در منطقه برای علوفه و کتیرا به ترتیب 120 و 68 نفر و سهم محصول فرعی کتیرا از کل اشتغال حاصل از علوفه و محصول فرعی در حدود 39/64 درصد برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان می­دهد که بهره­برداری کتیرا، فعالیت اقتصادی سود­آوری بوده که به همراه سایر فرآورده­های مرتعی نظیر علوفه که در این تحقیق به آن پرداخته شده است، نقش مهمی در اقتصاد محلی و منطقه ایفا می­کند و هر ساله ضمن ایجاد اشتغال­زایی از تخریب و تبدیل مراتع به اراضی دیم می­کاهد. همچنین بررسی اقتصادی بویژه ارزیابی و ارزشیابی کارکردهای بازاری و غیربازاری مراتع می­تواند به شناساندن بهتر ارزش واقعی و کارکردهای این منبع و نیز طراحی سازوکارهای مناسب حفاظت و بهره­برداری بهینه از آنها در کلیه سطوح مدیریتی کمک نماید.